Alpenhelm (Bartsia alpina) is een kruidachtige plant uit de bremraapfamilie (Orobanchacea).

Frans: Bartsie des Alpes / Duits: Alpenhelm / Engels: Alpine bartsia, velvetbells.
De alpenhelm is een overblijvende, kruidachtige halfparasiet met een 10 tot 30 cm lange, opgerichte, onvertakte, donzig behaarde bloemstengel. De stengelbladeren zijn tegenoverstaand, zittend, eirond, met getande bladrand.
De bloemen staan in een korte aar. Ze zijn donkerpurper gekleurd. De kelk is klokvormig, met vijf ongelijke lancetvormige tanden. De kroon is tot 20 mm lang, versmald aan de basis, met geopende keel. De bovenlip is afgerond, de onderlip korter en voorzien van drie gelijke, stompe lobben. De schutbladen zijn bladachtig, 2 tot 3 maal zo lang als de kelk, met gekartelde bladranden.
De alpenhelm bloeit van juni tot augustus.
De alpenhelm komt vooral voor op vochtige subalpiene en alpiene graslanden en puinhellingen, tot op een hoogte van 2.400 m.
De plant komt voor in alle Europese hooggebergtes en subarctische gebieden, oostelijk tot in Rusland.