Slaapbol of bolpapaver (Papaver somniferum) is een eenjarige plant die tot de papaverfamilie (Papaveraceae) behoort.

De plant heeft een karakteristieke zaadbol, ook maanbol genoemd. De gedroogde zaden uit de bol zijn bekend als (blauw) maanzaad. Uit het gedroogde melksap van deze maanbol kan opium gewonnen worden. Uit opium kunnen vervolgens morfine, heroïne, codeïne, papaverine, laudanine en noscapine gewonnen worden. Het sap van de plant is giftig en kan bij bepaalde hoeveelheden leiden tot een langzame dood (die gekenmerkt wordt door een periode van bewusteloosheid). De plant dankt hieraan ook zijn naam.
Ondersoorten en cultivars:
Papaver somniferum var. album / maanzaad voor "op de broodjes" of in gebak..
Papaver somniferum convar. nigrum / 1ste persing tafelolie; 2de persing wordt verfolie
Papaver somniferum subsp. Hortensia / tuinpapaver gekweekt voor zijn fraaie bloemen.
Papaver somniferum subsp. Sativa / kweekpapaver voor boer en tuinder.